استاندارد آسانسور به منظور پیشگیری از وقوع حوادث مختلف و پس از چند سال، از اوایل دهه 80 (سال 83) وضع گردید. این قوانین به منظور تایید کیفیت آسانسور، نوع طراحی و ساخت، و الزامات نحوه نصب الزامی شد. این شاخص ها لازمه تولید محصول هستند که پس از تایید توسط کارشناسان اجرایی می شود. چرا که همواره در وسایلی که ارتباط مستقیمی با انسان ها دارد، به دلیل حفظ ایمنی باید از منظر مختلف بررسی و تست شوند. از همین رو وضع یک سری قوانین و ایجاد برخی از قوانین و الزامات می تواند در قرارگیری چهارچوب ایمنی کمک کننده باشد. مخصوصا که تولید این وسایل امروزه بسیار گسترده تر شده و امکان کاهش کیفیت به دلیل تمرکز روی کمیت وجود خواهد داشت.
با توجه به وقوع مشکلات و حوادث مختلف اعم از خسارات مالی و جانی، اجرای استانداردسازی موجب گردید تا با کاهش مشکلات مختلف، افراد با دغدغه کم تر از این وسیله بسیار کاربردی استفاده نمایند. به همین منظور قصد داریم تا در این مقاله موارد مهمی که برای یک آسانسور ایمن و استاندارد لازم است را شرح دهیم. تا با انتخاب یک محصول مناسب، علاوه بر کیفیت و کارایی، از امنیت لازم نیز برخوردار شوید. تا با ایمنی مناسبی در ساختمان خود و با بکارگیری انواع مکانیزم های مورد نظر از محصول خود استفاده ببرید. ضمن اینکه رعایت استانداردها به افزایش کارایی و راندمان آسانسور نیز کمک شایانی می کند.
استاندارد آسانسور چیست؟
همان طور که در ابتدا هم به آن اشاره کردیم، به مجوعه ای از قوانین گفته می شود، که از نصب درب آسانسور گرفته تا قرارگیری کوچک ترین پیچ و تمامی الزامات، استاندارد تعیین شده آسانسور می گویند. این قوانین برای حفظ سلامت و ایمنی افراد در نظر گرفته شده است. در مبحث 15 مقررات ملی ساختمان، موسسه تحقیقات و استاندراد ایران به عنوان متولی این امر تعیین شده است. با توجه به این اختیارات، این مجموعه وظایف خود را به شرکت های معتبر و منتخب در سطح کشور محول می کند. این وظایف شامل موارد مختلفی اعم از تحویل آسانسور، تعیین صلاحیت فروشنده، نصابان و کارشناسان فنی و… می شود. همچنین لازم به ذکر است که این شرکت ها باید دارای پروانه مونتاژ و طراحی از وزارت صنایع و معادن باشند.
رعایت استاندارد در هنگام طراحی و ساخت یک آسانسور نیز بسیار با اهمیت است. چرا که برخی از افراد و یا شرکت ها صرفا متناسب با نوع ابزار و متریالی که در اختیار دارند اقدام به تولید قطعات و تولید آسانسور می کنند. که این امر خریداران را برای دریافت گواهینامه های ایمنی دچار مشکل خواهد کرد. از همین رو انتخاب یک شرکت معتبر که در این زمینه دارای رزومه مناسبی باشد بیسار حایز اهمیت است. مخصوصا یکی از اصلی ترین مراحل در راه اندازی آسانسور، کابین سازی اصولی و درست است. که نقش تعیین کننده ای در کیفیت و راندمان سازه ما خواهد داشت. از همین رو تمامی این بخش ها و طراحی و نقشه کشی ها باید با دقت بالا و محاسبه اجزا و قطعات انجام شود. چرا که تمامی جزئیات در نتیجه نهایی نقش دارند.
انواع استانداردها و الزامات آسانسور
1- استاندارد اولیه آسانسور
طبق قانونی که در مورد ایمنی آسانسورها وضع شده، همه افراد برای دریافت پایان کار ملزم به گرفتن گواهی استاندارد آسانسور می باشند. به این گواهی اصطلاحا استاندارد اولیه نیز می گویند. دیگر نکته مهم در این مورد عدم استفاده از آسانسور پیش از دریافت این گواهینامه می باشد. بدین شکل که افراد نباید از آسانسور تا زمان دریافت این گواهی استفاده نمایند. پس از دریافت آن می توان از آسانسور استفاده کرد. در واقع این قانون از زمان سوار شدن به کابین آسانسور تا جابجایی حتی برای یک طبقه می باشد. آن هم به دلیل حفظ ایمنی و سلامت مسافران هستند. چرا که همان طور که آسانسور می تواند بسیار کارآمد و کاربردی باشد، به همین میزان نیز می تواند در صورت عدم رعایت ایمنی و نکات خطرساز باشد.
با توجه به موارد مطروحه با بازرسی و بررسی تمامی بخش ها توسط کارشناس، بخش عمده ای از مشکلات مرتفع خواهند شد. چرا که در صورت وجود هرگونه نقص فنی و یا ایراد در قطعات، کارشناسان آن ها را شناسایی و رفع می کنند. در صورت استفاده از آسانسور پیش از دریافت گواهینامه، در صورت وقوع هر حادثه ای مالک باید پاسخگوی مراجع قضایی باشد. و تمامی اتفاقات و مشکلات بر عهده مسئول راه اندازی غیرمجاز می باشد. به همین خاطر این افراد باید با وسواس بیشتری تمامی بخش ها و نکات را بررسی و مشکلات احتمالی و یا موجود را رفع کنند. چرا که در غیر این صورت به صورت قانونی و از طریق مجاری قانون، باید پاسخگوی کم کاری خود باشند. که این امر می تواند تبعات مختلف حقوقی و قضایی را برای فرد مسئول در پی داشته باشد.
2- استاندارد ادواری آسانسور
به منظور پیشگری از هرگونه حادثه و افزایش نکات ایمنی، افرادی که در ساختمان خود آسانسور دارند، ملزم هستند تا گواهی استاندارد خود را هر ساله تمدید کنند. به این کار گواهی استاندارد ادواری نیز گفته می شود. نکته قابل توجه در این مورد این است که تمدید این گواهی از لحاظ قانونی الزامی نبوده اما از لحاظ فنی الزامی است. تا با بررسی ادواری و یا دوره ای همانند سرویس و نگهداری ماهیانه، تمامی موارد بررسی و چک شوند. چرا که اکثر قطعات آسانسور دائمی نبوده و نیاز به سرویس، تعمیر و یا حتی تعویض پیدا می کنند. و عدم بررسی به موقع می تواند مشکل ساز شود. به همین خاطر باید بررسی بخش ها و اجزای گوناگون همواره مورد بررسی قرار بگیرد.
یکی از ویژگی های این تمدید دارد، الزام افراد به بررسی سالیانه آسانسور خود می باشد. گرچه همان طور که گفته شد، به طور معمول آسانسورها نیاز دارند تا به صورت دوره ای و ماهیانه سرویس شوند، اما این کار نیز سبب می شود تا همه جوانب و راندمان دستگاه به طور کامل بررسی شود. استاندارد ادواری سبب افزایش ایمنی و کاهش چمشگیر حوادث می شود. ضمن اینکه سازمان استانداردسازی نیز با این روش می تواند احاطه بهتری به کیفیت و کارایی آسانسورهای نصب شده داشته باشد. تا اگر نیاز به اصلاح مورد و یا قطعه ای در آسانسورها وجود داشت، و یا این که موردی که بتواند ایمنی راا فزایش و حوادث را کاهش دهد، با این کار به راحتی به تمامی ساختمان های دارای آسانسور ابلاغ کند. تا در سریع ترین زمان ممکن ایرادات رفع و تغییرات انجام شود.
